Czy klapa oddymiająca z funkcją wyłazu jest obowiązkowa?
14 lutego, 2025Klapy oddymiające odgrywają kluczową rolę w systemach przeciwpożarowych budynków, umożliwiając odprowadzenie dymu i gorących gazów podczas pożaru. Ich dodatkowa funkcja jako wyłaz dachowy jest często stosowanym rozwiązaniem, które ułatwia dostęp do dachu i może pełnić rolę elementu ewakuacyjnego. Jednak czy klapa oddymiająca z funkcją wyłazu jest obowiązkowa w każdym budynku? Odpowiedź na to pytanie wymaga analizy przepisów prawnych oraz wymagań technicznych dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
Co to jest klapa oddymiająca z funkcją wyłazu?
Klapa oddymiająca z funkcją wyłazu to element systemu wentylacji pożarowej, który otwiera się w razie pożaru, umożliwiając szybkie odprowadzenie dymu, toksycznych gazów i wysokiej temperatury. Dym w zamkniętym pomieszczeniu może znacząco ograniczyć widoczność oraz powodować zatrucia, dlatego skuteczna wentylacja oddymiająca ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa użytkowników budynku oraz działania służb ratowniczych.
Klapa oddymiająca z funkcją wyłazu łączy w sobie dwa zadania – oprócz roli w systemie oddymiania pełni również funkcję dostępu na dach. Może być wykorzystywana do konserwacji instalacji dachowych, takich jak wentylacja, klimatyzacja czy panele fotowoltaiczne, a w sytuacjach awaryjnych może posłużyć jako droga ewakuacyjna.
Obowiązek stosowania klap oddymiających – co mówią przepisy?
Obowiązek stosowania klap oddymiających wynika z przepisów prawa budowlanego oraz regulacji dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Kluczowe znaczenie w tym zakresie mają następujące akty prawne:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
- Normy PN-B-02877-4 oraz PN-EN 12101-2 dotyczące systemów oddymiania.
Zgodnie z przepisami, klapy oddymiające są obowiązkowe w budynkach, w których wymagana jest wentylacja oddymiająca. Dotyczy to w szczególności:
- budynków wielokondygnacyjnych,
- garaży podziemnych,
- budynków użyteczności publicznej,
- obiektów przemysłowych i magazynowych o dużej powierzchni,
- klatek schodowych w budynkach wysokich i wysokościowych.
Systemy oddymiające muszą zapewnić odprowadzenie dymu i gorących gazów na zewnątrz, co umożliwia bezpieczną ewakuację oraz ułatwia działania straży pożarnej.
Czy klapa oddymiająca z funkcją wyłazu jest obowiązkowa?
Sama klapa oddymiająca może być obowiązkowa w danym budynku, jednak dodatkowa funkcja wyłazu dachowego nie jest wymagana w każdym przypadku. Obowiązek zastosowania klapy oddymiającej z funkcją wyłazu zależy od kilku czynników:
1. Rodzaj budynku i jego przeznaczenie
W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych oraz budynkach użyteczności publicznej, w których dach wymaga regularnej konserwacji, stosowanie klapy oddymiającej z funkcją wyłazu może być uzasadnione, ale nie jest bezwzględnie wymagane. W obiektach przemysłowych czy magazynowych decyzja o zastosowaniu tego rozwiązania zależy od specyfiki budynku oraz jego systemu przeciwpożarowego.
2. Wymagania ewakuacyjne
Klapa oddymiająca z funkcją wyłazu może być wymagana w przypadku budynków, w których konieczne jest zapewnienie alternatywnej drogi ewakuacyjnej, szczególnie w przypadku dachów płaskich. Przepisy nakładają obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków ewakuacji, jednak nie zawsze oznacza to konieczność stosowania wyłazu dachowego.
3. Dostęp do dachu dla służb technicznych
Jeżeli na dachu znajdują się instalacje wymagające regularnej konserwacji (np. systemy wentylacyjne, klimatyzacja, panele fotowoltaiczne), przepisy mogą nakładać obowiązek zapewnienia dostępu na dach. Może to być realizowane poprzez klapę oddymiającą z funkcją wyłazu lub inne rozwiązania, takie jak schody techniczne czy specjalne drabiny.
4. Specyfika systemu oddymiania
W niektórych przypadkach projektanci systemów przeciwpożarowych mogą rekomendować zastosowanie klapy oddymiającej z funkcją wyłazu jako rozwiązania optymalizującego działanie wentylacji pożarowej. Jednak ostateczna decyzja zależy od wymagań danego obiektu oraz obowiązujących norm.
Alternatywne rozwiązania dla klapy oddymiającej z funkcją wyłazu
W przypadku budynków, w których klapa oddymiająca jest wymagana, ale funkcja wyłazu nie jest konieczna, można zastosować alternatywne rozwiązania, takie jak:
- Standardowe klapy oddymiające bez funkcji wyłazu,
- Wyłazy dachowe niezależne od systemu oddymiania,
- Systemy drzwi dymoszczelnych i wentylacji mechanicznej,
- Ewakuacyjne schody zewnętrzne prowadzące na dach.
Wybór odpowiedniego rozwiązania powinien być uzależniony od specyfiki budynku oraz obowiązujących przepisów przeciwpożarowych.
Kiedy warto zastosować klapę oddymiającą z funkcją wyłazu?
Mimo że w wielu przypadkach nie jest to obowiązkowe, zastosowanie klapy oddymiającej z funkcją wyłazu może przynieść szereg korzyści, takich jak:
- Zwiększenie bezpieczeństwa ewakuacyjnego,
- Łatwiejszy dostęp do dachu w celach konserwacyjnych,
- Optymalizacja systemu wentylacji pożarowej,
- Możliwość wykorzystania klapy do przewietrzania pomieszczeń w normalnych warunkach eksploatacji.
Warto rozważyć to rozwiązanie szczególnie w budynkach o dużej powierzchni, wysokich obiektach mieszkalnych oraz tam, gdzie dach pełni dodatkowe funkcje użytkowe.
Czy warto zdecydować się na klapę oddymiającą z funkcją wyłazu?
Choć klapa oddymiająca z funkcją wyłazu nie jest obowiązkowa we wszystkich budynkach, w wielu przypadkach stanowi praktyczne i funkcjonalne rozwiązanie. Jej zastosowanie zwiększa bezpieczeństwo pożarowe, ułatwia ewakuację i umożliwia łatwy dostęp do dachu.
Decyzję o montażu takiej klapy warto podjąć w oparciu o analizę przepisów przeciwpożarowych, specyfikę budynku oraz potrzeby użytkowników. Warto również skonsultować się z projektantem systemów przeciwpożarowych, który pomoże dobrać najlepsze rozwiązanie zgodne z obowiązującymi normami i przepisami budowlanymi.


